دستگاه تصفیه هوا

دستگاه تصفیه هوا چیست؟

این روزها آلودگی هوا بخصوص در ایران افزایش پیدا کرده است. در فصول گرم شاهد افزایش ریزگردها هستیم که منبع آنها شهرهای جنوبی و کشورهای همسایه در غرب و جنوب غرب ایران است. در فصول سرد نیز شاهد افزایش آلودگی هوای ناشی از فعالیت خودروها و … به خصوص به دلیل وارونگی هوا هستیم. آلودگی هوا بسیار خطرناک بوده و آمار مرگ و میر زودرس را به شدت افزایش داده است به طوریکه آمار مرگ بر اثر آلودگی هوا از سرطان و ایدز در جهان بیشتر است. دستگاه تصفیه هوا ساخته شده است تا فضاهای مسقف مثل خانه, مدرسه و محیط کار و … را از این آلودگی ها پاک کند. در این صورت انسان ها کمتر در خطر آلودگی هوا هستند.

معرفی انواع دستگاه تصفیه هوا

دستگاه هوا انواع مختلفی دارد. مهمترین مورد هنگام خرید توانایی آن در تصفیه هوا نسبت به محیط زندگی شماست. در ادامه انواع دستگاه تصفیه هوا را از نظر محل نصب بررسی میکنیم.

دستگاه تصفیه هوا رومیزی

این دستگاه ها روی میز قرار می گیرند به همین دلیل کوچک و کم وزن هستند. به دلیل کوچک بودن توانایی تصفیه کمتری هم دارند و مناسب فضاهای کوچک مثل اتاق خواب هستند.

دستگاه تصفیه هوا ایستاده

دستگاه های ایستاده تصفیه هوا نسبت به دستگاه های رومیزی بزرگتر هستند به همین دلیل از فیلترهای بیشتر و سیستم پیچیده تری برخوردارند که قدرت بیشتری برای تصفیه هوا دارد به همین دلیل برای محیط های بزرگ نیز مناسب هستند.

دستگاه تصفیه هوا همراه

این مدل ها سایز کوچکی دارند و حتی میتوانند روی گردن نیز نصب شوند. این مدل ها برای افرادی که در روزهای آلوده مجبورند بیرون از خانه بروند یا جزو گروه های حساس هستند مناسب است.

دستگاه تصفیه هوا اتومبیل

در روزهای آلوده حتی فضای ماشین ها نیز از آلودگی در امان نیست. این نوع دستگاه ها برای تصفیه هوای ماشین طراحی شده و با باتری قلمی کار میکنند یا به فندک ماشین وصل و شارژ می شوند.

معرفی انواع فیلتر دستگاه تصفیه هوا

دستگاه های تصفیه هوا میتوانند فیلترهای مختلف یا حتی چند نوع فیلتر تصفیه هوا داشته باشند. در ادامه انواع این فیلترها را بررسی میکنیم.

پیش فیلتر دستگاه تصفیه هوا

پیش فیلتر وظیفه جذب ذرات بزرگ موجود در هوا را دارد. هرچقدر کیفیت این فیلتر بیشتر باشد عمر فیلترهای بعدی افزایش می یابد. خوشبختانه پیش فیلتر دستگاه تصفیه هوا در اکثر دستگاه ها قابل شستشو است.

فیلتر ثانویه دستگاه تصفیه هوا

در برخی از دستگاه ها فیلتر دیگری شبیه به پیش فیلتر برای جذب بهتر ذرات بزرگ وجود دارد که دقیقا مانند مدل قبلی قابل شستشو است.

فیلتر کربن فعال دستگاه تصفیه هوا

ترکیب کربن و اکسیژن کربن فعال را ایجاد میکند. فیلتر کربن فعال می‌تواند حدود ۳۰۰۰ نوع از آلودگی ها را جذب و مانع از ورود دوباره آنها به محیط شود. این دستگاه باعث جذب بسیار بالای آلاینده ها در هوا میشود. بیشتر آلاینده های گازی مثل آمونیاک یا اسپری و بوی سیگار و … توسط این فیلتر تصفیه میشود.

فیلتر ضد عفونی کننده دستگاه تصفیه هوا

در برخی از دستگاه ها از فیلتر ضد عفونی کننده برای از بین بردن بهتر بوهای مختلف و گازهای کربن مونوکسید, سولفور دی اکسید و … استفاده میشود.

فیلتر هپا دستگاه تصفیه هوا

فیلترهای هپا از مهمترین فیلترهای دستگاه تصفیه هوا هستند که خطرناکترین آلاینده ها تا 0.1 میکرون را جذب میکنند. فیلترهای هپا توانایی جذب و از بین بردن انواع ویروس ها, باکتری, آلرژی و … را دارند به همین دلیل در دستگاه های تصفیه هوای بیمارستان ها و ادارات استفاده می شوند.

فیلتر هگا دستگاه تصفیه هوا

فیلتر هگا نیز عملکردی مانند فیلتر کربن فعال داشته و برای جذب بهتر گازها ممکن است در برخی مدل ها وجود داشته باشد.

فیلتر نانو پلاسما دستگاه تصفیه هوا

فیلترهای نانو میتوانند انواع دوده, مواد آلرژی زا و … را جذب و ضد عفونی کنند. البته که وجود فیلتر نانو در دستگاه تصفیه هوا خوب است ولی باعث افزایش قیمت شدید قیمت دستگاه تصفیه هوا میشود.

فیلتر یون منفی دستگاه تصفیه هوا

بیشتر آلاینده های موجود در هوا دارای بار مثبت هستند. فیلتر یون منفی در دستگاه تصفیه هوا باعث می‌شود این آلاینده ها با بار مثبت به سمت فیلتر دستگاه هوا جاذبه داشته باشند و بهتر جذب دستگاه شوند.

لامپ اشعه ماورا بنفش دستگاه تصفیه هوا

لامپ های اشعه ماورا بنفش یا UV برای از بین بردن باکتری ها و قارچ ها و ویروس های مورد استفاده قرار میگیرند و برای ضدعفونی هوا استفاده می شوند. البته در جریان و حرکت سریع هوا این لامپ ها تا حد زیادی کارایی ندارند.

تفاوت دستگاه تهویه هوا و تصفیه هوا چیست؟

اگرچه دستگاه های تصفیه هوا و تهویه مطبوع دارای اجزای مشترکی مانند فن، فیلتر و دریچه هستند، اما اهداف اصلی آنها متفاوت است. سیستم های تهویه مطبوع برای خنک کردن هوای خانه شما طراحی شده اند و به شما در حفظ دمای خاص داخل خانه کمک می کنند. تصفیه کننده های هوا برای بهبود کیفیت هوای داخلی ساخته شده اند. آنها کنترلی بر دمای خانه شما ندارند. برخلاف تهویه مطبوع، دستگاه های تصفیه هوا به صورت ۲۴ ساعته در روز کار میکنند تا به طور مداوم هوا را در یک اتاق بچرخانند و با عبور هوا از فیلترهای آنها، آلاینده ها از بین بروند. بسته به نوع فیلتر موجود در دستگاه تصفیه هوا، ممکن است در برابر ذرات معلق، آلاینده های گازی یا هر دو موثر باشد. مثلا برخی از سیستم های HVAC، تصفیه کننده های هوا نیز ممکن است از فیلترهای HEPA برای به دام انداختن آلودگی ذرات معلق در هوا استفاده کنند. با این حال، آنها ممکن است در برابر آلاینده های گازی، مانند VOCs موثر نباشند. فیلترهای کربن، فناوری دیگری که معمولاً در دستگاه های تصفیه هوا یافت می شود، برعکسند. آنها می توانند گازهای مضر موجود در هوا را جذب کنند اما هیچ کاری در مورد آلودگی ذرات انجام نمی دهند. دستگاه های تهویه مطبوع می توانند هوای خانه شما را خنک تر و با طراوت تر کنند، اما به خودی خود راه موثری برای از بین بردن آلودگی هوای داخل خانه نیستند. این همان جایی است که استفاده از یک تصفیه کننده هوا مناسب است. دستگاه تصفیه هوا و تهویه مطبوع همراه هم می توانند خانه شما را حتی در گرم ترین ماه های سال به مکانی تمیز و راحت تبدیل کنند.

تفاوت دستگاه تصفیه هوا و اکسیژن ساز چیست؟

تغلیظ کننده های اکسیژن و تصفیه کننده های هوا عملکردهای مختلفی را انجام می دهند. تغلیظ کننده های اکسیژن غلظت اکسیژن را در یک فضای معین افزایش می دهند. در مقابل، دستگاه های تصفیه هوا، آلاینده ها را از هوا حذف می کنند. تغلیظ کننده های اکسیژن کیفیت هوا را مانند دستگاه های تصفیه هوا تغییر نمی دهند. فرض کنید به دنبال وسیله ای برای افزایش سطح اکسیژن در خانه یا محل کار خود هستید. در این صورت، یک متمرکز کننده اکسیژن بهترین گزینه است. اگر به طور عمده نگران حذف آلاینده ها از هوا هستید، پس تصفیه کننده هوا انتخاب بهتری است. یکی دیگر از تفاوت های این دو دستگاه این است که غلظت دهنده های اکسیژن بزرگتر و گرانتر از دستگاه های تصفیه هوا هستند. دستگاه اکسیژن ساز یک دستگاه پزشکی است. اکثر افرادی که از این دستگاه استفاده می کنند دارای یک بیماری پزشکی هستند که باید از یک متمرکز کننده اکسیژن استفاده کنند. دستگاه های تصفیه هوا بسیار مقرون به صرفه تر هستند و می توانند توسط هر کسی که می خواهد کیفیت هوای خانه یا محل کار خود را بهبود بخشد، استفاده کند.

روش نصب دستگاه تصفیه هوا

دستگاه های تصفیه هوا حداقل دارای یک فیلتر هوا هستند. قبل از شروع، باید هر فیلتری را از بسته بندی جدا کنید و دستورالعمل ها را برای نصب آنها در دستگاه تصفیه هوا دنبال کنید. برخی از مدل ها دارای فیلتر از قبل در محل هستند، اما هنوز باید قبل از عملیات از بسته بندی آن خارج شود. اگر فیلتر هوای شما از قبل نصب شده است، قبل از شروع استفاده از دستگاه تصفیه هوا، مطمئن شوید که هنوز در بسته بندی خود نیست. اگر در بسته بندی است، آن را بردارید و دوباره فیلتر خود را نصب کنید. پس بهترین مکان را برای قرارگیری دستگاه تصفیه هوا انتخاب کنید. دستگاه را از بسته بندی خارج کرده و فیلترها را نصب یا چک کنید. در نهایت از دستگاه خود استفاده کنید.

آیا دستگاه تصفیه هوا واقعا مفید است؟

یک روز آلوده در تهران، اهواز و یا هر یک از شهرهای بزرگ و آلوده ایران را تصور کنید… رسانه ها و پزشکان توصیه می‌کنند که افراد کهنسال، بیماران قلبی و ریوی، زنان باردار و کودکان در این روزها از خانه خارج نشوند…
اما با اندازه گیری میزان آلاینده‌ها، به سادگی متوجه می‌شویم که مقدار آلودگی در محیط های بسته خانگی، تفاوت چندانی با بیرون ندارد. حتی علاوه بر آلاینده های هوای بیرون، در هوای داخل منازل نیز آلاینده های متنوعی دیده می شود که بعضی از آن ها به مراتب خطرناک‌تر از آلودگی هوای بیرون است.
دستگاه های تصفیه هوا در صورت استفاده از مکانیزم درست تصفیه هوا و داشتن کیفیتی مناسب می‌توانند تا ۹۹% از آلاینده های محیط را جذب و پاکسازی کنند.
بنابراین استفاده از دستگاه تصفیه هوا نه تنها مفید است، بلکه در شهرهای آلوده ضرورت دارد.

بهترین محل قرار دادن دستگاه تصفیه هوا

بهترین جایگاه برای قرار دادن دستگاه تصفیه هوا در نزدیکی افرادی است که مشکلات آلرژی دارند. این دستگاه‌ها بهترین عملکرد را در جذب ذرات خطرناک و سنگینی مانند PM10 دارند. ذرات سنگین به سرعت روی سطوح ته نشین می‌شوند و هر بار که هوا حرکت می‌کند، دوباره به هوا منتشر می‌شوند. بنابراین، برای جلوگیری از تجمع ذرات، مهم است دستگاه تصفیه هوا در نزدیکی فرد مبتلا به آلرژی قرار گیرد تا ذرات را سریعاً جذب کند. به عنوان مثال، اگر شما یک فرد با آلرژی یا مشکل تنفسی همچون آسم هستید و بیشتر وقت خود را در اتاق خانه می‌گذرانید، بهتر است دستگاه تصفیه هوا را در همان اتاق و در نزدیکی شما قرار دهید. اگر مشکلی مثل آلرژی بین افراد خانه وجود نداشته باشد و هدف شما جذب ذرات ریزگرد و PM2.5 باشد، دستگاه تصفیه هوا را در نقطه مرکزی اتاق قرار دهید. این باعث می‌شود باد بیشتری تولید شده و دستگاه تصفیه هوا به طور موثر‌تری عمل کند. مناسب به نظر می‌رسد که دستگاه تصفیه هوا را در مناطقی از خانه قرار دهیم که هوا جریان بیشتری دارد. اینکار باعث می‌شود هوا تصفیه شده به سرعت بیشتری در اطراف دستگاه منتشر شود و هوای پاک به سرعت بیشتری به سایر نقاط خانه برسد. بنابراین، قرار دادن دستگاه تصفیه هوا در مناطقی با جریان هوای فعالتر، بهترین انتخاب به نظر می‌رسد.

چه تعداد دستگاه هوا برای یک محیط نیاز است؟

سؤالاتی که افراد با خانه‌های کوچک دارند عبارتند از: "آیا در هر اتاق نیاز به یک دستگاه تصفیه هوا دارم؟" اما افرادی که خانه‌های بزرگ دارند این سؤال را مطرح می‌کنند: "چند دستگاه تصفیه هوا نیاز دارم؟" به طور خلاصه، پاسخ به تعداد دستگاه‌های تصفیه هوا وابسته به سه عامل است: مساحت خانه شما، میزان آلودگی هوا در محیط، و جریان هوا (یا ظرفیت) یک دستگاه تصفیه هوا.

قیمت دستگاه تصفیه هوا چقدر است؟

قیمت دستگاه‌های تصفیه هوا ممکن است بسیار متفاوت باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد. عواملی مانند برند و مدل دستگاه، قدرت و کارایی تصفیه، اندازه و پوشش متراژی، ویژگی‌های خاص مانند سنسورها و نمایشگرها، سطح صدا، وجود فیلترهای قابل تعویض و سرویس پس از فروش می‌تواند بر قیمت تأثیرگذار باشد. قیمت دستگاه‌های تصفیه هوا در بازار معمولاً در محدوده‌های مختلفی قرار می‌گیرد، از محصولات اقتصادی با قیمت پایین تا دستگاه‌های برندهای معروف و پیشرفته با قیمت‌های بالاتر. بنابراین، برای داشتن اطلاعات دقیق‌تر در مورد قیمت دستگاه تصفیه هوا، بهتر است از توجان مشاوره بگیرید و قیمت‌ها را بررسی کنید.

عوارض استفاده از دستگاه تصفیه هوا چیست؟

پاسخ به این سؤال وابسته به نوع دستگاه تصفیه هوایی است که استفاده می‌کنید. برخی از دستگاه‌های تصفیه هوا ممکن است گاز ازن تولید کنند یا در فرآیند تصفیه هوا مواد جدیدی را به محیط اضافه کنند و این می‌تواند همراه با عوارضی باشد. از سوی دیگر، استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوایی با استفاده از فیلترهای HEPA و کربن فعال، به دلیل عدم افزودن مواد جدید به محیط، به احتمال زیاد بدون عوارض است. بنابراین، استفاده از این نوع دستگاه‌های تصفیه هوا به عنوان یک گزینه مناسب و کارآمد معتبر می‌باشد.

آلودگی هوا چیست؟

آلودگی هوا به حضور هر نوع ماده اضافی بخصوص مواد شیمیایی و سمی گفته میشود که برای سلامت انسان و محیط زیست خطرناک است. پس حتی یک سری مواد در حالت عادی خطرناک و سمی نیستند اما اگر در ترکیب هوا وجود داشته باشند میتوانند خطرآفرین شوند.
عوامل ایجاد آلودگی هوا به دو دسته انسانی و طبیعی تقسیم‌بندی می‌شوند. برای مثال فوران آتش فشان, آتش سوزی در جنگل ها, ایجاد طوفان و گردباد و … از عوامل طبیعی هستند. کشاورزی, فعالیت های صنعتی, حمل و نقل, کار در معادن, فعالیت در کارخانه ها و حتی خانه ها و … از عوامل غیرطبیعی هستند که انسان در آنها دخیل است.
آلودگی های طبیعی هوا شامل:

• طوفان و باد
• گردو غبار
• فعالیت های آتشفشانی
• پوسیدگی ها
• افزایش گرمای هوا
• فروپاشی رادیواکتیو

آلودگی های انسانی شامل:
• کار در معدن
• ذوب فلزات و مواد
• ریخته گری
• حمل و نقل
• دفع زباله ها
• ساخت و ساز
• کشاورزی
• آتش سوزی مصنوعی
• سیگار کشیدن
• گرم کردن خانه ها
• اسراف و تجمل در خورد و خوراک

تاثیر آلودگی هوا بر بدن انسان

هم قرار گرفتن کوتاه مدت و هم طولانی مدت در معرض آلودگی هوا می تواند منجر به طیف وسیعی از بیماری ها از جمله سکته مغزی، بیماری انسدادی مزمن ریه، سرطان نای، برونش و ریه، تشدید آسم و عفونت های دستگاه تنفسی تحتانی شود. سازمان جهانی بهداشت (WHO) شواهدی از ارتباط بین قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا و دیابت نوع 2، چاقی، التهاب سیستمیک، بیماری آلزایمر و زوال عقل ارائه می دهد. آژانس بین المللی تحقیقات سرطان آلودگی هوا، به ویژه PM2.5 را به عنوان عامل اصلی سرطان طبقه بندی کرده است. کودکان و نوجوانان آسیب پذیر هستند زیرا بدن، اندام ها و سیستم ایمنی آنها هنوز در حال رشد است. آلودگی هوا در دوران کودکی به سلامتی آسیب می رساند و خطر ابتلا به بیماری ها را در مراحل بعدی زندگی افزایش می دهد، با این حال کودکان نمی توانند برای محافظت از خود یا تاثیرگذاری بر سیاست های کیفیت هوا کاری انجام دهند.

تاثیر ریزگردها بر بدن انسان

گرد و غبار باعث ورود ذرات زیادی به ریه‌ها می‌شود. شهرهای اهواز و آبادان در ۱۰ سال گذشته افزایش قابل توجهی در روزهای آلوده به گرد و غبار داشته‌اند. طی پدیده گرد و غبار، تعداد بیماران ریوی که به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، افزایش می‌یابد. ریه کودکان و سالمندان حساسیت بیشتری نسبت به سایر افراد دارند و ممکن است با شرایط بد آب و هوایی، به سرعت تحریک شوند و واکنش های آلرژیک شدیدی را تجربه کنند. اثرات گرد و غبار بیشترین تاثیر را بر سلامتی سیستم تنفسی، مخاط بینی و چشم دارد و ممکن است منجر به ترشحات زیاد، تنگی نفس، سرفه و خس خس سینه شود. افراد مبتلا به آسم در معرض خطر بیشتری قرار می‌گیرند و در دراز مدت می‌تواند باعث بروز بیماری‌های تنفسی و حتی سرطان شود.

چرا در محیط‌ های بسته‌ی خانگی و اداری نیاز به تصفیه هوا داریم؟

تصور اشتباه بعضی‌ها این است که با ماندن در خانه و بستن در و پنجره‌ها دیگر آلودگی هوا ما را تهدید نمی‌کند!

درست است که آلودگی هوای محیط بیرونی تقریبا از کنترل ما خارج است. اما ما بیش از ۸۰ درصد زمان خود را در محیط‌های داخلی (خانه و محل کار) می‌گذرانیم و می‌توانیم بخش قابل توجهی از کیفیت هوایی که تنفس می‌کنیم را کنترل کنیم.

علاوه بر آن همانطور که اشاره شد میزان آلاینده‌های خارجی در محیط بسته تفاوت چندانی با بیرون ندارد، چرا که آلودگی داخلی شامل آلاینده‌های مختلفی از جمله موارد زیر می‌شود:

• پوشش های الیافی مثل پرده و فرش
• ذرات معلق ناشی از پخت و پز و سرخ کردن مواد غذایی
• گازهای شیمیایی منتشر شده از محصولات چوبی و پلاستیکی
• ذرات معلق آزاد شده توسط منسوجات (هر چیز بافته شده)

نکته مهم این است که گاهی چنین آلاینده‌ها خطرناک‌تر از آلودگی هوای بیرون هم هستند.

شاید به همین دلیل است که شهروندان کشورهای توسعه یافته و پیشرفته با هوایی پاک‌تر همچنان از دستگاه های تصفیه هوای خانگی استفاده می کنند.

می‌توان گفت دو تهدید بزرگ، یعنی آلاینده های هوای خارج منزل و آلاینده های شیمیایی داخل خانه، ما را درگیر هزینه‌ی سنگین درمان بیماری های تنفسی کرده و باعث کاهش میانگین طول عمر ما شهرنشینان شده است. در این میان استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا، چاره‌ای مناسب برای حل این مشکل به حساب می‌آید.