آلودگی هوا یک موقعیت بحرانی جهانی است که ۹۰% افراد، در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار داده. بنابر گزارشهای سازمان جهانی بهداشت حدود ۸.۸ میلیون نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند. این آمار نگران کننده حتی بیشتر از افرادی است که در اثر سیگار کشیدن سالانه جان خود را از دست میدهند!
تحقیقات دانشمندان نشان میدهد که متاسفانه تاثیرات مخرب آلودگی هوا از فرق سر تا نوک پا یکسان است و تک تک سلولها را تحت تاثیر قرار میدهد! اما در این میان قلب و ریه بیشتر از هم آسیب پذیرند. اما چرا؟ آلودگی هوا چگونه بر قلب و فشار خون تاثیر میگذارد؟ بایدها و نبایدهای روزهای آلوده برای بیماران قلبی و ریوی چیست؟ در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا به این سوالات پاسخ دهیم و بهترین راهکارهای مقابله با آلودگی هوا را بررسی کنیم.
آلودگی هوا چیست؟
آلودگی هوا از ذرات بسیار ریز آلاینده و گازهای شیمیایی تشکیل شده که تنفس آن مضر است. کارخانهها و صنایع، سوخت دیزلی، دود ماشینها و آلایندههای درون خانه میتوانند منشاء اصلی آلودگی هوا باشند.
اگر بخواهیم آلودگی هوا را دقیقتر دسته بندی کنیم، گازهای آلاینده شامل نیتروژن دی اکسید، کربن مونو اکسید و ازن هستند و ذرات معلق هم شامل دوده و گرد و غبار میشوند.
آلودگی هوا چگونه بر سلامت قلب و ریه تاثیر دارد؟
یکی از دلایلی که گفته میشود تنفس هوای آلوده برای ریه و قلب خطری بیشتری دارد این است که ذرات بسیار ریز از دیوار ریه جذب خون میشوند. در این میان قلب خون را به تمام بدن پمپاژ میکند و ذرات آلاینده به راحتی در اندامهای دیگر پخش میشوند و رسوب میکنند. اما ذرات آلاینده تاثیرات مستقیم و مخصوصی هم در ساختار قلب دارند که در ادامه به آن اشاره کردیم:
- نفس کشیدن در هوای آلوده به رگهای خونی آسیب میزند و باعث تنگ و سفت شدن رگها میشود.
- آلایندههای مضر هوا قابلیت ارتجاعی رگها را کم میکند. در نتیجه جریان خون کاهش و فشار خون بالا میرود. در نتیجه برای اینکه خون به همه اعضای بدن برسد قلب باید با فشار بیشتری کار کند.
- آلودگی هوا باعث بالا رفتن غلظت خون و لخته شدن خون میشود که کار قلب برای پمپاژ خون را سخت میکند.
- تنفس میزان زیاد این آلایندهها باعث بهم زدن ریتم طبیعی ضربان قلب میشود. در نتیجه خون رسانی به بافتهای قلب کاهش مییابد و عضلات قلب متورم میشوند.
- نفس کشیدن در هوای آلوده باعث بروز نارسایی قلبی، حمله و سکته قلبی میشود.
۵ کاری که بیماران قلبی و عروقی در روزهای آلوده نباید انجام دهند
با زیاد شدن آلودگی هوا بهتر است بدانید که با انجام ندادن چه کارهایی میتوانید بیشتر از خودتان مراقبت کنید. در ادامه بررسی میکنیم که در روزهای آلوده چه کارهایی را نباید انجام دهید:
نباید در ساعت شلوغی و ترافیک بیرون از خانه باشید
تا جایی که میتوانید برنامه خود را طوری تنظیم کنید که در ساعات شلوغی و ترافیک بیرون از خانه نباشید. حتی اگر پیش بینیهای آلودگی هوا شرایط را مساعد نشان میدهد باز هم در معرض دود ماشینها قرار نگیرید.
نباید بدون چک کردن وضعیت آلودگی خانه را ترک کنید
با وجود اینترنت و نرم افزارهای مختلف تلف همراه، چک کردن وضعیت آلودگی هوا کار سختی نیست. پس قبل از ترک کردن خانه وضعیت آلودگی در شهر را بررسی کنید.
نباید بیرون از خانه ورزش، پیاده روی یا دوچرخه سواری کنید
ورزش و پیاده روی یک روش مناسب برای تقویت ماهیچههای قلب و افزایش ظرفیت ریهها است. اما تحرک بیشتر یعنی به اکسیژن بیشتری نیاز دارید و در روزهایی که هوا آلوده است این مساوی با ذرات آلاینده بیشتر است!
نباید درب و پنجرهها را در خانه یا محل کار باز بگذارید
اغلب ما عادت داریم که برای عوض شدن هوا مدتی از روز درب و پنجرهها را باز کنیم. اما در روزهایی که هوا آلوده است این کار به تهویه کمک نمیکند. بلکه باعث میشود هوای آلوده بیشتری وارد اتاق شود.
نباید در محیطهای عمومی که سیگار میکشند قرار بگیرید
بر اساس تحقیقات مرکز کنترل و پیشگیری بیماریهای آمریکا (CDC)، دود دسته دوم سیگار حاوی ۷۰۰۰ هزار ماده شیمیایی است که حدود ۱۰۰ ماده سمی و ۷۰ نوع آن بطور جدی سرطان زا هستند. حالا فکر کنید با قرار گرفتن در یک محیط بسته که افراد سیگار میکشند، وقتی هوا آلوده است چه بلایی به سر قلب و ریهتان میآید!
راهکارهای موثر مقابله با آلودگی هوا برای بیماران قلبی و عروقی چیست؟
بسیاری از ما فکر میکنیم که اگر در روزهای آلوده در خانه بمانیم از شر آلودگی هوا در امانیم. اما همانطور که میدانید آلودگی هوا مخصوص به هوای بیرون نیست و گاهی هوای خانه حتی میتواند از هوای بیرون هم آلوده تر باشد. در ادامه ما به موثرترین راههای مقابله آلودگی هوا اشاره میکنیم:
رژیم غذایی سالم داشته باشید
تغذیه سالم در روزهای آلودگی نقش مهمی در حفظ سلامتی دارد. آب زیاد بنوشید و ویتامینهای C, D, E را فراموش نکنید. غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان بخورید چرا که مانع تجمع رادیکالهای آزاد در بدن میشود و به دفع آن کمک میکند.
ماسک بزنید
تا جایی که میتوانید در روزهایی که هوا آلوده است از خانه بیرون نیایید. اما در صورتی که از خانه خارج شدید ماسک بزنید. بر اساس تحقیقات لری بوئن که در Sagepub منتشر شده، ماسکهای معمولی تا ۳۳% و ماسکها N95 تا ۸۹.۶% در برابر ذرات معلق و گرد و غبار عملکرد مطلوبی دارند.
از گیاهان تصفیه کننده هوا در خانه استفاده کنید
بر اساس تحقیقات ناسا، انواع مختلفی از گیاهان در از بین بردن آلایندهها و تصفیه هوا نقش موثری دارند. برای مثال کربن مونو اکسید، فرمالدئید و حتی گرد و غبار از آلایندههایی هستند که توسط گیاه پوتوس، آلوئه ورا، نخل آرکا و گیاه گندمی جذب میشوند.
از دستگاه تصفیه هوا استفاده کنید
به گفته بسیاری از متخصصان، یکی از بهترین راههای مقابله با آلودگی هوا برای کسانی که به بیماریهای قلبی و ریوی مبتلا هستند استفاده از دستگاه تصفیه هوا است. یک دستگاه تصفیه هوا باکیفیت و مجهز به فیلتر هپا، میتواند تمام ذرات آلاینده مانند گازهای شیمیایی، گرد و غبار، ویروس و کپک، پرز و موی حیوانات را فیلتر کند. استفاده از یک دستگاه تصفیه هوا باکیفیت و دارای فیلتر هپا، در کنار گیاهان تصفیه هوا و رعایت رژیم غذایی تاثیر زیادی در حفظ سلامتی دارد.
به نظافت محیط اطراف اهمیت دهید
اغلب ما بیشتر وقتمان را در محیطهای بسته میگذرانیم. به همین دلیل بهتر است بطور مداوم میز کارتان را گردگیری و ضدعفونی کنید. فرشها و پردهها را جارو برقی بکشید.
از خوشبو کنندهها و شویندههای قوی استفاده نکنید
خوشبو کنندهها و گازهای متصاعد شده از انواع قوی شویندهها عامل ایجاد حساسیت و آلرژی در افراد است. در روزهایی که هوا آلوده است، آلایندههای شیمیایی و گرد و غبار به اندازه کافی باعث تحریک ریه میشوند، پس بهتر است از خوشبو کننده و مواد شوینده استفاده نکنید.
آیا دستگاه تصفیه هوا میتواند آلایندههای مضر برای سلامت قلب را نابود کند؟
ما بیشتر از ۸۰% از روزمان را در محیط بسته مانند خانه یا محل کار سپری میکنیم. در این میان علاوه بر آلودگیهای بیرون که برای سلامت قلب مضر هستند، باید عوامل آلودگی هوا در محیط بسته را هم در نظر بگیریم. همچنین رفت و آمد یا تجمع تعداد زیادی از افراد در یک محیط بسته کیفیت هوای اتاق را بشدت کاهش میدهد و حتی باعث انتشار ویروس و تشدید آلرژی میشود که برای بیماران قلبی خطرناک است.
در اغلب مواقع گفته میشود که باز گذاشتن پنجرهها و استفاده از گیاهان تصفیه کننده هوا در بهبود کیفیت هوا موثر است. اما به تنهایی کافی نیستند! علاوه بر آن در هوای خانه آلایندههای دیگری هم وجود دارند که فقط با دستگاه تصفیه هوا پاکسازی میشوند. در ادامه ما برخی دیگر از انواع آلایندهها در محیط بسته را معرفی کردیم:
- پرزهای ناشی از الیاف فرش، مبل یا پرده
- ذرات معلق ناشی از پخت و پز، روغنهای سرخ کردنی
- آلایندههای ناشی از سوخت وسایل گرمایشی مانند بخاری، شومینه و گاز
- گازهای شیمیایی خوشبو کننده ها و مواد شوینده مثل وایتکس و جوهر نمک
- ذرات معلق ناشی از مصنوعات خانگی مانند پارکت یا سازههای چوبی
چرا از دستگاه تصفیه هوا مجهز به فیلتر هپا استفاده کنیم؟
امروزه انواع مختلفی از دستگاههای تصفیه هوا وجود دارند. برای مثال دستگاه تصفیه هوا ازن ساز یا یون ساز از انواع دستگاههای تصفیه هوا هستند. اما طی تحقیقات انجام شده این دستگاهها عملکرد خوبی ندارند. چرا که به جای حذف کامل آلایندهها، گاز ازن را وارد محیط میکنند!
اما نوع دیگر دستگاه تصفیه هوا که مجهز به فیلتر هپا است، آلاینده جدیدی وارد محیط نمیکند و فقط ذرات گرد و غبار و گازهای شیمیایی را جذب میکند. فیلترهای هپا از الیاف متراکم و انعطاف پذیری تشکیل شدند. به همین دلیل ذرات بسیار ریز را هم جذب میکنند. همچنین تراکم و منافذ بسیار ریز فیلتر هپا باعث شده این فیلترها ظرفیت بالایی داشته باشند تا در کوتاه مدت مجبور به تعویض آن نباشید.
فیلتر هپا چگونه آلایندههای مضر برای قلب و ریه را تصفیه میکند؟
فرآیند فیلتراسیون در دستگاه تصفیه هوای مجهز به فیلتر هپا در چهار مرحله انجام میشود. در مرحله اول یا پیش فیلتر ذرات بزرگتر به دام میافتند. سپس در مرحلههای بعدی ذرات بسیار ریز بین ۰.۳ میکرون تا ۱ میکرون فیلتر میشوند. در این بین فقط ذرات بسیا ریز کوچکتر از ۰.۳ میکرون هستند که به مرحله آخر فیلتراسیون میرسند. در مرحله پایانی فیلتر هپا از فرآیند انتشار یا diffusion برای به دام انداختن ذرات استفاده میکند. در نتیجه فیلترهای هپا تا ۹۹.۹۹% در پاکسازی هوای محیط موثرند.
نکاتی برای خرید دستگاه تصفیه هوا با فیلتر هپا
دستگاه تصفیه هوا با فیلتر هپا، بهترین گزینه برای تصفیه هوا در محیطهایی مثل خانه یا محل کار است. اما لزوما هر دستگاهی که از فیلتر هپا استفاده میکند، باکیفیت و مناسب نیست! در هنگام خرید دستگاه تصفیه هوا به موارد زیر توجه کنید:
- دستگاه تصفیه هوایی مناسب است که از فن قدرتمندی برای تصفیه هوا استفاده میکند. درباره کیفیت فن از فروشنده سوال کنید.
- ظرفیت فیلترهای به کار رفته در دستگاه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. دستگاهی که از فیلترهایی با حجم پایین استفاده میکند، کارایی لازم را نخواهد داشت. فیلتر هپا در شرایط معمولا حداقل باید به اندازه یک سال کار کردن بدون نیاز به تعویض ظرفیت داشته باشد.
- توجه کنید دستگاه فیلتر اولیه مناسبی داشته باشد تا عمر فیلتر هپا بیشتر شود. یکی از دستگاههایی که ظرفیت فیلتر هپای آن مناسب است، نوجان N300 است.
- اندازه دستگاه اهمیت زیادی دارد! دستگاههای بسیار کوچک احتمالا نمیتوانند یک فن قدرتمند و فیلترهای بزرگ و پرظرفیت را در خود جای دهند!
- بهتر است دستگاه تصفیه هوا را از برندهای متخصصی خریداری کنید که به صورت اختصاصی و طراحی مهندسی دقیق، تنها به تولید این دستگاهها میپردازند. معمولا دستگاههای تصفیه هوای برندهای معروف لوازم خانگی، دقت پایینتری در طراحی و تولید دارند.
- به گارانتی محصول و خدمات پس از فروش آن دقت کنید
جمع بندی
وقتی حرف از آلودگی هوا میشود باید بخاطر داشته باشیم که بیماران قلبی و ریوی، سالمندان و کودکان گروه آسیب پذیر و حساسی هستند. به همین دلیل نباید از هیچ تلاشی برای حفظ سلامتی آنها دریغ کرد. استفاده از یک دستگاه تصفیه هوا راهکار موثر و قطعی برای مقابله با آلودگی هوا است. اما باید بدانید که چه دستگاهی انتخاب میکنید. چرا که انواع دیگری از دستگاههای تصفیه هوا هم وجود دارند که به جای پاکسازی آلایندهها، آلایندهخای جدیدی وارد محیط میکنند. مثلا ازن یک ماده خطرناک است که تنفس مداوم آن در افراد سالم باعث بروز بیماریهای تنفسی میشود. حالا فکر کنید که یک بیمار قلبی یا ریوی داشته باشید و از دستگاه تصفیه هوای ازن از یا یون ساز هم استفاده کنید!
دستگاه تصفیه هوا مجهز به فیلتر هپا یک دستگاه ایدهآل برای پاکسازی هوا است. چرا که ماده جدیدی وارد محیط نمیکند. همچنین کیفیت و قدرت بالای فنهای این دستگاه مکش هوا را به خوبی انجام میدهد و در عین حال مصرف برق بصرفه و سر و صدای کمی دارد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره راهکارهای تصفیه هوای خانه و خرید دستگاه تصفیه هوا میتوانید به صورت رایگان با کارشناسان متخصص نوجان مهر در تماس باشید.