هیچ چیز به اندازه گرد و غبار، پرز و مو حیوانات و بوی نامطبوع نمیتواند حس و حال یک خانه گرم و راحت را از بین ببرد. اغلب افراد فکر میکنند که آلودگی هوا فقط برای کارخانهها و شرکتها است. اما آلودگی هوا در همه جا وجود دارد و ما برای حل این مشکل باید به فکر چارهای مناسب باشیم. در این بین دستگاه تصفیه هوا یکی از بهترین راهکارها برای مبارزه با این آلودگیها است.
این در حالی است که بعضی از انواع دستگاه تصفیه هوا، از تولید گاز ازن برای پاکسازی آلایندهها استفاده میکنند. اما احتمالا میدانید که ازن تاثیرات بسیار مخربی بر سلامتی انسان دارد. علاوه بر آن احتمالا اگر قصد خرید دستگاه تصفیه هوا را داشته باشید، برایتان سوال است که دستگاه تصفیه هوا ازن ساز چگونه کار میکند؟ تاثیرات مخرب ازن بر سلامتی چیست؟ و اگر ازن سازها برای تصفیه هوا انتخاب مطمئنی نیستند، از چه دستگاهی برای پاکسازی هوا باید استفاده کنیم؟ در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا درباره خطرهای استفاده از ازن سازها صحبت کرده و جایگزین مناسب آن را معرفی کنیم.
ازن چیست؟
قبل از اینکه به سراغ معرفی و بررسی دستگاه تصفیه هوا ازن ساز برویم، بهتر است با مولکول ازن آشنا شویم.
همانطور که میدانید ما یک اتم اکسیژن تنفس نمیکنیم. بلکه مولکولهای اکسیژن که متشکل از دو اتم اکسیژن هستند را نفس میکشیم.
اما یک شوک الکتریکی به مولکول اکسیژن آن را تبدیل به سه اتم اکسیژن میکند. در نتیجه از پیوند این سه اتم مولکول ازن تشکیل میشود. پس ازن مولکول سه اتمی اکسیژن است و از آن به عنوان اکسیژن فعال یا سوپر اکسیژن هم یاد میشود.
دستگاه هوای ازن ساز چگونه کار میکند؟
گفته میشود که تولید ازن در مقیاس بالا میتواند هوا را پاکسازی کند. در این میان برخی از تولید کنندگان دستگاه تصفیه هوا از این ایده استفاده کردند و دستگاه تصفیه هوای ازن ساز را ساختند. شاید فکر کنید که یک اتم اضافه تغییری در خاصیت ازن ایجاد نکرده باشد و دستگاههای تصفیه هوا ازن ساز به راحتی آلایندهها و گرد و غبار را پاکسازی میکند و هوای تمیز تنفس میکنید. اما اینطور نیست!
دستگاه تصفیه هوای ازن ساز با تولید گاز ازن سعی در از بین بردن گرد و غبار، آلایندههای شیمیایی، ویروس، قارچ و کپک دارد. از آنجاییکه ازن بار منفی دارد به راحتی با ذرات با بار ناهمنام واکنش میدهد. در نتیجه مولکولهای جدید سنگین میشوند و روی سطوح مختلف خانه یا حتی درون ریه مینشینند.
اما بر اساس تحقیقات سازمان حفاظت از محیط زیست آمریکا، ازن قادر به از بین بردن گرد و خاک، مو و شوره حیوانات نیست و فقط در از بین بردن برخی آلایندههای شیمیایی که در دود سیگار پیدا میشود تا حدودی موفق عمل میکند.
دستگاه تصفیه هوا ازن ساز چه میزان ازن تولید میکند؟
به گفته ca.gov ، برخی دستگاههای تصفیه هوا ازن ساز در طول یک تا هشت ساعت حدود ۷۰ ppb تا ۹۰ ppb ازن تولید میکنند. در صورتی که بر اساس گزارشات رسمی سازمان غذا و دارو آمریکا، مقدار ازن تولید شده توسط این دستگاهها نباید بیشتر از ۰.۱۰ ppb به ازای هشت ساعت باشد! در غیر این صورت تنفس مقدار زیاد ازن برای سلامتی بسیار خطرناک است.
تاثیرات دستگاه تصفیه هوای ازن ساز بر سلامتی چیست؟
اکثر دستگاههای تصفیه هوا ازن ساز در بازار ادعا می کنند که مقدار کمی ازن وارد هوا میکنند. اما باید در نظر داشته باشید که دستگاه تصفیه هوا برای مدت طولانی کار میکند و همان مقدار کم را بصورت مداوم وارد هوا میکند که برای کودکان، سالمندان و بیماران ریوی خطرناک است.
نتایج تحقیقات اخیر نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض گاز ازن معادل کشیدن یک پک کامل سیگار در روز است. به عبارتی اگر در طول ده سال سه برابر بیشتر ازن تنفس کنید انگار که به مدت ۲۹ سال روزی یک پاکت سیگار کشیده اید! در ادامه به تاثیرات دیگر ازن بر سلامتی اشاره میکنیم:
- اشک و سوزش چشمها
- التهاب و سوزش ریه
- درد در قفسه سینه و سرفه
- تجمه آب در ریهها و فلج تنفسی
- سردرد و تهوع
- تنگی نفس، آسم و اسپاسم برونشیتی
معایب استفاده از یک دستگاه تصفیه هوای ازن ساز چیست؟
تحقیقات زیادی نشان داده که دستگاه ازن سازی که به میزان استاندارد ازن تولید میکند کارایی بسیاری کمی دارد. همچنین ما میدانیم که تنفس ازن چه خطراتی برای سلامتی دارد. در ادامه ما کمی دقیقتر به بررسی معایب دستگاه تصفیه هوای ازن ساز پرداختهایم:
- با توجه به انواع آلایندههایی که در محیط بسته مانند خانه یا محل کار وجود دارند، پاکسازی آنها با دستگاه تصفیه هوا ازن ساز ماهها یا حتی سالها طول میکشد! همچنین ازن توانایی از بین بردن کربن مو نو اکسید، فرمالدئید، پرز و مو و گرد و غبار را ندارد.
- بیشتر آلایندههای شیمیایی که با ازن واکنش میدهند، در اکثر مواقع به آلایندههای خطرناکتر یا مواد سمی تبدیل میشوند. برای مثال آلدهیدها و فرمیک اسید میتوانند از انواع این آلایندهها باشند.
- علیرغم اینکه مقدار زیاد ازن میتواند تا حدودی آلایندههای شیمیایی هوا را نابود کن، اما همچنان در از بین بردن آلرژنها و ذرات آلرژی زا بیتاثیرند.
- دستگاه تصفیه هوا ازن ساز، آلودگی را از هوا پاک نمیکند. بلکه باعث سنگین شدن و نشستن آن روی سطوح میشود. این سطوح میتواند درون بدن ما هم باشد!
جایگزین دستگاه تصفیه هوا ازن ساز چیست؟
یک دستگاه تصفیه هوا استاندارد که عملکرد خوبی داشته باشد، هیچ ماده جدیدی وارد هوا نمیکند. بلکه با جذب آلایندهها هوا را پاکسازی میکند. در این میان دستگاه تصفیه هوا مجهز به فیلتر هپا، یک گزینه مناسب برای تصفیه و پاکسازی هوا است.
فیلترهای هپا در به دام انداختن ذرات بسیار ریز هم عملکرد خوبی دارند. در نتیجه فرقی نمیکند که دستگاه در حال پاکسازی ذرات معلق و ویروس است یا پرز و مو حیوانت خانگی؛ چراکه در جذب همه این ذرات موفق عمل میکند.
فیلتر هپا هوا را چگونه تصفیه میکند؟
فیلتر هپا برای جذب ذرات مراحل زیر را طی میکند. لازم به ذکر است که قبل از این رد شدن ذرات از فیلتر هپا، ذرات بسیار درشت مثل پرز و مو توسط پیش فیلتر جذب شده و ذرات کوچکتر به این مرحله میرسند:
مرحله اول، از بین بردن ذرات بزرگ
وقتی از ذرات بزرگ صحبت میکنیم منظور آلایندهها و ذرات بزرگ تر از ۱ میکرون هستند. برای مثال موی انسان حدود ۵۰ میکرون است پس ۱ میکرون چیزی بسیار کوچکتر و ریزتر است. اما همین ذرات ریز توانی رد شدن از مرحله اول فیلتراسیون فیلتر هپا را ندارند و در دام میافتند.
مرحله دوم، از بین بردن ذرات کوچک
اما برای ذرات کوچکتر از ۱ میکرون چه اتفاقی میافتد؟ مرحله دوم فیلتراسیون مخصوص ذرات بین ۱ تا ۰.۳ میکرون است از آنجاییکه برخی از این ذرات سنگینتر هستند با جریان هوا حرکت نمیکنند و بین فیلترها گیر میافتند.
مرحله سوم، از بین بردن ذرات خیلی ریز
شاید فکر کنید که فیلتر هپا توانایی به دام انداختن ذرات کوچکتر از ۰.۳ میکرون را ندارد. اما اینجاست که علم راههای جدیدی پیش روی ما میگذارد. ذرات کوچکتر از ۰.۳ میکرون جرم و چگالی کمتری دارند. به همین دلیل به راحتی با مولکولهای هوا برخورد میکنند.
برخورد این ذرات با مولکولهای هوا بصورت زیگ زاگ، یک حرکت نامنظم و کاتورهای را شکل میدهد. از آنجاییکه ذرات در یک مسیر مستقیم حرکت نمیکنند و مسیر نامنظمی دارند به راحتی بین فیلترها به دام میافتند که دانشمندان به این فرآیند diffusion یا انتشار میگویند.
مزایای استفاده از یک دستگاه تصفیه هوا مجهز به فیلتر هپا چیست؟
در ادامه به این میپردازیم که دستگاه تصفیه هوا با فیلتر هپا چه مزایایی دارد و چقدر در پاکسازی هوا موفق عمل میکند.
- به گفته نیویورک تایمز، دستگاه تصفیه هوا با فیلتر هپا در پاکسازی آلایندهها و ویروسهایی مثل کرونا موفقتر عمل میکند. یعنی تا ۹۹.۹۹% ذرات آلوده کننده هوا را از بین میبرد. به عبارتی از هر ۱۰۰۰۰ هزار آلایندهای که وارد فرآیند فیلتراسیون میشوند شاید ۳ ذره بسیار ریز بتوانند فرار کنند.
- این مدل از دستگاههای تصفیه هوا تنها از طریق جذب ذرات معلق توسط فیلترها، آلایندهها را پاکسازی میکنند. در نتیجه آلایندههای جدیدی وارد محیط نمیکنند.
- فیلتر هپا بر خلاف دستگاه تصفیه هوا ازن ساز انواع آلایندههای شیمیایی، ویروس، آلرژنها، کپک و میکروب را جذب میکند. به همین دلیل انتخاب خوبی برای افراد مبتلا به آسم و بیماریهای ریوی است.
- فیلتر هپا بسیار متراکم و منافذ بسیار کوچکی دارد. به همین دلیل ظرفیت این مدل از فیلترها بالاست و لازم نیست در مدت طولانی نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
- نگهداری و تعویض فیلتر دستگاه تصفیه هوا با فیلتر هپا راحت و به صرفه است.
نکاتی برای خرید دستگاه تصفیه هوا با فیلتر هپا
دستگاه تصفیه هوا با فیلتر هپا، بهترین گزینه برای تصفیه هوا در محیطهایی مثل خانه یا محل کار است. اما لزوما هر دستگاهی که از فیلتر هپا استفاده میکند، باکیفیت و مناسب نیست! در هنگام خرید دستگاه تصفیه هوا به موارد زیر توجه کنید:
- دستگاه تصفیه هوایی مناسب است که از فن قدرتمندی برای تصفیه هوا استفاده میکند. درباره کیفیت فن از فروشنده سوال کنید.
- ظرفیت فیلترهای به کار رفته در دستگاه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. دستگاهی که از فیلترهایی با حجم پایین استفاده میکند، کارایی لازم را نخواهد داشت. فیلتر هپا در شرایط معمولا حداقل باید به اندازه یک سال کار کردن بدون نیاز به تعویض ظرفیت داشته باشد.
- توجه کنید دستگاه فیلتر اولیه مناسبی داشته باشد تا عمر فیلتر هپا بیشتر شود. یکی از دستگاههایی که ظرفیت فیلتر هپای آن مناسب است، نوجان N300 است.
- اندازه دستگاه اهمیت زیادی دارد! دستگاههای بسیار کوچک احتمالا نمیتوانند یک فن قدرتمند و فیلترهای بزرگ و پرظرفیت را در خود جای دهند!
- بهتر است دستگاه تصفیه هوا را از برندهای متخصصی خریداری کنید که به صورت اختصاصی و طراحی مهندسی دقیق، تنها به تولید این دستگاهها میپردازند. معمولا دستگاههای تصفیه هوای برندهای معروف لوازم خانگی، دقت پایینتری در طراحی و تولید دارند.
- به گارانتی محصول و خدمات پس از فروش آن دقت کنید
جمع بندی
آلودگی هوا همیشه مختص به بیرون از خانه نیست. بلکه هوای داخل خانه هم میتواند حتی تا پنج برابر آلوده تر از هوای بیرون باشد. به همین دلیل امروزه بیشتر از هر زمان دیگری به یک وسیله مطمئن و کارآمد نیاز داریم که در کنار انواع روشهای مقابله با آلودگی هوا بتوانیم هوای سالمی تنفس کنیم. در این بین دستگاه تصفیه هوا یک روش مناسب برای از بین بردن آلودگی هوا در خانه یا محل کار است.
از طرفی همانطور که در این مقاله اشاره شد، هر دستگاه تصفیه هوایی مناسب استفاده در محل کار یا خانه نیست. اما دستگاه تصفیه هوا مجهز به فیلتر هپا از گزینههای مطمئن برای پاکسازی هوا است که در تحقیقات متعددی کارایی و عملکرد مطلوب آن ثابت شده. فیلتر هپا میتواند بدون اضافه کردن ماده جدید به محیط، تا ۹۹% آلایندهها را جذب خود کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره راهکارهای تصفیه هوای خانه و خرید دستگاه تصفیه هوا میتوانید به صورت رایگان با کارشناسان متخصص نوجان مهر در تماس باشید.