چگونه با آلودگی هوا در پاییز و زمستان مقابله کنیم؟

آلودگی هوا این روز‌ها به معضلی جدی برای سلامتی شهروندان در کلان‌شهرهای ایران تبدیل شده است. با شروع فصل سرما، نگرانی‌ها نسبت به آلودگی هوا تشدید می‌شود، چراکه پدیده «وارونگی دما» کابوسی از آلودگی هوا برای پاییز و زمستان می‌سازد و اخطارهای کنترل کیفیت هوا برای گروه‌های حساس هر روز تکرار می‌شود. مدارس بدلیل آن تعطیل می شود و افراد سالمند و خانم های باردار دعوت به ماندن در خانه می شوند؛ هرچند که این تصمیمات و توصیه ها بخودی خود کمترین تاثیری بر کاهش ریسک آن نمی گذارد.

در تابلوهای نمایشگر کنترل کیفیت هوا از آلاینده‌های متعددی نام برده می‌شود اما بدون شک یکی از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین آن‌ها که معضل اصلی آلودگی در فصل پاییز و زمستان به شمار می‌رود، ذرات معلق بسیار ریز یا همان PM 2.5 است که اثرات سوئی بر سلامت افراد جامعه دارد و آمارهای تکان دهنده‌ایی از تلفات ناشی از آن، نه فقط در تهران و سایر شهرهای بزرگ ایران، بلکه در چین و اروپا منتشر می‌شود. تنفس هوای آلوده این ذرات بسیار ریز می‌تواند منجر به مرگ زودهنگام ناشی از بیماری‌های قبلی عروقی، اختلالات تنفسی و حتی سرطان شود.

ذرات معلق بسیار ریز (PM 2.5) چیست؟

ذرات PM2.5 (ذرات معلق با اندازه کوچکتر از 2.5 میکرون) غالب‌ترین آلودگی موجود در هوا در فصول سرما هستند که بیش از هر نوع آلاینده دیگری بر سلامت افراد اثرگذار است و بخش عمده آن از احتراق سوخت در خودروها و واکنش با نور آفتاب (که متاسفانه همه عوامل آن در محیط و اقلیم ما فراوان است!) در هوای شهری ایجاد می‌شود. ذرات معلق بسیار ریز به راحتی به اعماق ریه و حتی جریان خون نفوذ می‌کند و منجر به بیماری‌های قلبی و ریوی متعددی می‌شود. متاسفانه ارتباط مستقیمی بین افزایش غلظت ذرات معلق هوا و آمار مرگ و میر روزانه ناشی از سکته های قلبی و مغزی در فصول سرما وجود دارد.

آلودگی هوا در فصل پاییز و زمستان چه کسانی را تهدید می‌کند؟

در فصول سرما که شدت آلودگی افزایش می‌یابد، می‌تواند به سرعت سلامت افراد گروه‌های حساس (کودکان، سالمندان و بیماران تنفسی و قلبی) را تهدید کند و به همین دلیل است که در روزهای ناسالم در کلان‌شهرها عموما هشدارهایی به این گروه داده می شود. ولی دو نکته بسیار مهم، یکی آنکه بسیاری از بیماری های مرتبط با آلودگی هوا ماهیتی تدریجی دارد و افراد سالم در معرض آلودگی شدید و طولانی نیز به تدریج به گروه های حساس خواهند پیوست؛ دیگری آنکه آلودگی هوا PM2.5 به سهولت به فضاهای داخلی نفوذ میکند و در کنار سایر آلودگی های با منشا داخل محیط، کیفیت هوا در فضای داخل خانه را به همان سطوح ناسالم و چه بسا ناسالم تر از بیرون مبدل می سازد.

بدین ترتیب، همانطور که قبلا ذکر گردید، اقداماتی نظیر تعطیل کردن مدارس و ماندن در خانه تاثیر بسیار ناچیزی خواهد داشت. نیاز به اقدامی فراتر است و فردی ترین و سهل ترین اقدام ممکن تصفیه هوا در محیط های بسته ای است که در آن زندگی و فعالیت میکنیم.

راهکارهای تصفیه هوای خانگی را بشناسید.

اما نباید از سایر اقدامات مسولانه، پیشگیرانه و حفاظتی نیز غافل بود!

چگونه می‌توان با این آلودگی در فصول سرما مبارزه کرد؟

 

به عنوان یک شهروند، فرد فرد ما با انجام کارهایی ساده می‌توانیم گامی کوچک در راستای کاهش آلودگی هوا در فصل‌های پاییز و زمستان برداریم؛ هرچند نمی‌توان واقعا به حذف کامل این آلودگی اقدام کرد اما می‌توان از شدت آن کاست و بدیهی است که چنانچه این موارد بصورت رفتارهای اجتماعی درآید، قطعا از وقوع روزهای ناسالم و خطرناک می‌توان پیشگیری کرد. مواردی چون:

• پیاده روی در مسیرهای کوتاه، استفاده از دوچرخه و تردد بدون خودرو شخصی

واضح است که نحوه استفاده ما از وسایل نقلیه موتوری ( چه شخصی و چه عمومی) قابل کاهش است. تردد با پای پیاده بعنوان عادتی بسیار سالم و توصیه شده بشدت در میان ما تحلیل رفته است، در حالی که خود ما یا نسل‌های قبل ما در گذشته فواصل طولانی را با پای پیاده طی میکردیم. افزون بر آن استفاده از دوچرخه، کاهش تردد های غیر ضروری، استفاده از خدمات از راه دور (خرید های اینترنتی، بانکداری الکترونیک و …) و نهایتا استفاده از وسایل عمومی پاک، وقتی در مقیاس جامعه شهری فراگیرتر شود بمیزان زیادی در کاهش مصرف سوخت و آلودگی ناشی از آن موثر واقع می شود. بی شک بهترین اقدام برای مقابله با آلودگی هوا، حذف آن از منشا پیدایش است. پس در تغییر الگوی فردی و سازماندهی گروهی و اجتماعی برای بازنگری در نحوه ترددهای موتوری بشکلی خستگی ناپذیر بکوشیم. کمپین هایی نظیر “سه شنبه های بدون خودرو” را دریابیم و به تدریج آنرا به تمام هفته تعمیم دهیم.

• صرفه جویی در مصرف انرژی برق و گرمایشی

شاید در دومین رتبه، تولید و انتشار آلودگی PM2.5 در فصول سرما ناشی از نیروگاه های برق با سوخت فسیلی و همچنین سیستم های گرمایشی در فضاهای بسته باشد. درست است که استفاده گسترده از گاز طبیعی بعنوان تمیز ترین سوخت فسیلی کمترین آلودگی ذرات معلق را سبب میشود، ولی حتی پاک ترین سوخت های فسیلی نیز از آنجایی که در فرآیند احتراق باعث تولید وانتشار اکسیدهای نیتروژن می شود، به نوبه در کنار پرتو ماورابنفش نور خورشید، عاملی برای شکل گیری ذرات معلق خطرناک ثانویه می باشد. کاهش مصرف برق وگاز خانگی بصورت غیر مستقیم تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی ذرات معلق در هوا دارد.

• استفاده از گیاهان در فضاهای داخلی

کاشت درختان و ایجاد فضای سبز در محیط شهری منجر به تثبیت خاک شده و می‌تواند با اثر تولید اکسیژن و جذب برخی از آلاینده‌ها تا حدی بر کاهش آلودگی اثرگذار باشند. هر چند خزان درختان برگ پهن در پاییز امکانی برای استفاده از اثر تصفیه کنندگی این موجودات باقی نمی گذارد. ولیکن استفاده فراوان (و نه ناچیز!) از گیاهان می تواند به بهبود شرایط کمک کند. گیاهان هرچند که در جذب ذرات معلق چندان موثر نیستند ولی هم اثر پاک کنندگی هوا از گازهای شیمیایی را تاحدی دارند و هم بدلیل تولید اکسیژن، امکان آنرا ایجاد می کنند که با نگرانی کمتری از سنگینی هوا، اقدام به محدود کردن منافذ ساختمان و جلوگیری از نفوذ آلودگی ذرات ازبیرون به داخل کنیم.

تحقیقات ناسا درباره اثرات گیاهان آپارتمانی در کاهش آلودگی هوای داخلی را بخوانید.

• استفاده از ماسک‌های ضخیم یا فیلتردار

استفاده از یک ماسک تنفسی مناسب اقدام حفاظتی بسیار خوبی در روزهای آلوده است که نسبت به آن کم توجهی می شود. هرچند ماسک های معمولی نمی تواند هوای تنفس را کاملا پاک کند ولی کاهش به هر میزان که باشد بهتر از بی تفاوتی است. شاید در این میان ماسک هایی که در اتاق عمل جراحی مورد استفاده قرار میگیرد چندان مناسب نباشد چرا که کارکد اصلی آن جذب ذرات آلاینده ریز نیست و منافذ اطراف آن بسیار زیادتر از حد قابل قبول است. در انتخاب ماسک دقت کنید. استفاده از ماسک برای افرادی که ناچار به تردد در خیابان ها هستند حداقل کاری است که می تواند بصورت انفرادی انجام شود.

• تهویه

همانطور که پیشتر گفته شد هوای داخلی منازل و اداره‌ها ممکن است به مراتب آلوده‌تر و خطرناک‌تر از هوای شهری می‌باشد. به همین دلیل در روزهایی که وضعیت هوا در شرایط سالم قرار دارد، تهویه می‌تواند انتخابی مطلوب برای کاهش آلودگی باشد تا هوای محبوس در جریان باشد. اما در روزهایی که وضعیت هوا ناسالم است، باید درنظر گرفت که خود تهویه نیز می‌تواند خطرناک باشد و الودگی بیشتری را به فضا وارد کند؛ به همین دلیل در چنین وضعیتی تنها درصورتی تهویه موثر خواهد بود که سیستم پالایش هوا در فضای بسته وجود داشته باشد.

راهکارهای تصفیه هوای اداری را بشناسید.

• استفاده از دستگاه تصفیه هوا

در کوتاه مدت، قطعا بهترین روش در کاهش  خطر آلودگی هوا، ماندن در محیط های بسته به شرط استفاده از دستگاه تصفیه هوا می‌باشد. خوشبختانه بیشتر ما بیش از ۸۰ درصد زمان روزانه خود را در محیط‌های بسته سکونت و فعالیت سپری می‌کنیم. چنانچه در انتخاب یک دستگاه تصفیه هوا و رعایت مسایل مربوط به کارکد صحیح آن دقت کنیم، نتیجه پاک تر شدن هوایی است که وارد ریه هایمان میشود. متاسفانه بازار این تجهیزات پر از محصولات ناکارآمد و حتی مضر است ولی حتی در صورت تجربه های بد نباید تصور کنید که این تجهیزات بی فایده است. بلکه باید با دانش کافی اقدام به انتخاب و خرید نمود و الزامات استفاده از آن را نیز بدرستی رعایت کرد.

 بطور خلاصه، ورای هر تلاش پرارزشی برای تغییر الگوی زندگی در جهت فروکاستن آلودگی هوا از منشا آن، راهکارهای مهندسی نیز می‌تواند از شدت تاثیرات سوء این پدیده بکاهد. شرکت ایرانی مهندسی پالایش نوجان مهر با هدف توسعه چنین راهکارهای مهندسی برای مقابله با پدیده آلودگی هوا به ویژه در محیط‌های بسته سکونت و فعالیت انسانی تلاش می‌کند تا جامعه شهری ایرانی را از انفعال در برابر این تهدید برحذر دارد و با ارایه راهکارهای مناسب، به امید به زندگی در این محیط بیافزاید.

 

اگر به دنبال خرید دستگاه تصفیه هوا هستید برای مشاوره رایگان تصفیه هوا ما تماس بگیرید